دهستان تولم 

دهستان تولم به مرکزیت روستای لیفشاگرد که در جوار راه فرعی جمعه بازار-هندخاله قرار دارد, به عنوان یکی از دهستان های مهم شهرستان صومعه سرا دارای 70/846 کیلومتر مربع وسعت می باشد و از شمال به دهستان هند خاله وازجنوب به محدوده شهرستان رشت واز غرب به دهستان کسما محدود گردیده است.

این منطقه به علت شرایط اقلیمی و حاصلخیزی خاک دارای شرایط مناسبی در زمینه های مختلف کشاورزی بوده و تقریبا به همین دلیل می توان وضع اقتصادی مردم آن را تا حدودی بهتر از سایر نقاط شهرستان دانست . جمعه بازار که سابقاً روزهای جمعه و اخیرا روزهای پنجشنبه در شهر مرجقل برگزار می گردد جزء مهمترین بازارهای محلی گیلان بوده و در آن تولیدات کشاورزی و انواع دام خرید و فروش می گردد . این ناحیه از آنجایی که به عنوان مرکز بخش تولمات شناخته می شود محل استقرار ادارات ، نهادها و ارگان های دولتی همچون آموزش و پرورش ، شهرداری ، دارایی ، آب ، گاز و ... و چند مرکز فرهنگی ـ ورزشی می باشد .بعضی ابادیهایش که در حاشیه مرداب قرار گرفته که برای ارتباط با قراء مجاور از راه آبی استفاده میکنند. این دهستان سابقاً موقعیت بندری داشته وساکنانش با بندر پیربازار در ارتباط بودندو هم اینک رودخانه پرآب«پیش روبار» از این منطقه عبور می نماید .  دهستان تولم بر اساس اخرین سرشماری وتقسیمات کشوری دارای 21 روستا با این مشخصات میباشد:

*بريران با 98 خانوار و 363 نفر جمعيت( 181 مرد، 182 زن)، 236 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 7 كيلومتر و راه اصلي آن شني است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي. در اين روستا آب لوله كشي، برق، گاز، دفتر مخابرات، تلفن و يك مسجد دارد. محصولات مهم آن برنج و توتون است.

*بوديان  با 61 خانوار و 237 نفر جمعيت( 106 مرد، 131 زن)، 160 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 17 كيلومتر و راه اصلي آن شوسه است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي. در اين روستا برق، دفتر مخابرات، تلفن و يك مسجد وجود دارد. محصولات مهم آن برنج و محصولات جاليزي است.

*خراط محله با 119 خانوار و 483 نفر جمعيت( 235 مرد، 248 زن)، 357 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 8 كيلومتر و راه اصلي آن آسفالت است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي.دبستان دارد. در اين روستا برق، دفتر مخابرات، تلفن،صندوق پست و يك مسجد وجود دارد. محصولات مهم آن برنج و محصولات جاليزي است.

*خواجه عليوندان با 14 خانوار و 61 نفر جمعيت( 27 مرد، 34 زن)، 43 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 6كيلومتر و راه اصلي آن شني است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي. در اين روستا برق،گاز، دفتر مخابرات و صندوق پست وجود دارد. محصولات مهم آن برنج و محصولات جاليزي است.

*دليوندان با 205 خانوار و 645 نفر جمعيت( 313 مرد، 332 زن)، 399 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 2 كيلومتر و راه اصلي آن آسفالت است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي.دبستان و مدرسه راهنمايي دارد. در اين روستا آب لوله كشي، برق،گاز، دفتر مخابرات،تلفن،صندوق پست،حمام،خانه بهداشت و مسجد وجود دارد. محصول مهم آن برنج است.

*زيمسار با 78 خانوار و 304 نفر جمعيت( 141 مرد، 163 زن)، 214 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 3 كيلومتر و راه اصلي آن شني است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي. كودكستان و دبستان دارد.در اين روستا برق،گاز، دفتر مخابرات و تلفن وجود دارد. محصول مهم آن برنج  است.بقعه آقا سيد حاجي در اين روستا واقع شده است.

*سسمس با 265 خانوار و 1015 نفر جمعيت( 528مرد، 487زن)، 668 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 5/16كيلومتر و راه اصلي آن آسفالت  است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي. كودكستان ، دبستان و مدرسه راهنمايي دارد. در اين روستا برق، دفتر مخابرات،تلفن، صندوق پست،حمام،خانه بهداشت و مسجد وجود دارد. محصول مهم آن برنج است. بقعه  سيد زكي در اين روستا واقع شده است.

*سياتن با 155 خانوار و 493 نفر جمعيت( 253مرد، 240زن)، 338 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 5/3كيلومتر و راه اصلي آن آسفالت  است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي.دبستان دارد. در اين روستا آب لوله كشي، برق،گاز، دفتر مخابرات،تلفن، صندوق پست ،خانه بهداشت و يك مسجد وجود دارد. محصولات مهم آن برنج و توتون  است. بقعه  سيد عباس در اين روستا واقع شده است.

*شالكا با 5 خانوار و 30 نفر جمعيت( 15مرد، 15زن)، 22 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 5/7كيلومتر و راه اصلي آن شني  است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي. در اين روستا برق، دفتر مخابرات ويك مسجد وجود دارد. محصول مهم آن برنج است.

*صيقلان با 105 خانوار و 322 نفر جمعيت( 163مرد، 159زن)، 199 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 5/8كيلومتر و راه اصلي آن آسفالت  است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي. دبستان دارد. در اين روستا برق، دفتر مخابرات،تلفن، صندوق پست و مسجد وجود دارد. محصولات مهم آن برنج،محصولات جاليزي و توتون است.

*صيقلوندان با 168 خانوار و 615  نفر جمعيت( 303مرد، 312زن)، 398 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 4كيلومتر و راه اصلي آن آسفالت  است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي. كودكستان  و دبستان دارد. در اين روستا برق، دفتر مخابرات،تلفن و مسجد وجود دارد. محصولات مهم آن برنج،توتون و محصوات جاليزي است.

*فلاح آباد با 112 خانوار و 413 نفر جمعيت( 212مرد، 201زن)، 300 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 3كيلومتر و راه اصلي آن آسفالت  است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي.در اين روستا آب لوله كشي،برق،گاز،دفتر مخابرات،تلفن و يك مسجد وجود دارد. محصولات مهم آن برنج و محصولات جاليزي است.

* كلاشم پايين  با 215 خانوار و 807نفر جمعيت( 401مرد، 406زن)، 628 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 2كيلومتر و راه اصلي آن آسفالت  است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي. در اين روستا آب لوله كشي،برق،گاز، دفتر مخابرات،تلفن و 2 مسجد وجود دارد. محصولات مهم آن برنج و محصوات جاليزي است.

*كلكوه با 33 خانوار و 118 نفر جمعيت( 52مرد، 66زن)، 70نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 5/4كيلومتر و راه اصلي آن آسفالت  است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي. دبستان دارد. در اين روستا آب لوله كشي،برق،گاز،دفتر مخابرات،تلفن، خانه بهداشت و يك مسجد وجود دارد. محصولات مهم آن برنج ومحصولات جاليزي است.

*گلابخواران  با 29 خانوار و 112  نفر جمعيت( 59مرد، 53زن)،  80  نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 5/6كيلومتر و راه اصلي آن آسفالت  است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي. در اين روستا آ؛ب لوله كشي، برق،گاز، دفتر مخابرات،تلفن و يك مسجد وجود دارد. محصول مهم آن برنج است.  بقعه  آقا سيد محمد در اين روستا واقع شده است.

* گوراب با 136خانوار و 535  نفر جمعيت( 240مرد، 295زن)،  377  نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 6كيلومتر و راه اصلي آن آسفالت  است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي.دبستان و مدرسه راهنمايي دارد. در اين روستا آب لوله كشي، برق،گاز، دفتر مخابرات،تلفن،صندوق پست،حمام،خانه بهداشت و يك مسجد وجود دارد. محصولات مهم آن برنج،محصولات جاليزي و توتون است.  بقعه سيد نورالله در اين روستا واقع شده است.

*ليفشاگرد با 385خانوار و 1352 نفر جمعيت( 677مرد، 675زن)،  906  نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 5/7كيلومتر و راه اصلي آن آسفالت  است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي.دبستان ، مدرسه راهنمايي و دبيرستان دارد. در اين روستا آب لوله كشي، برق،گاز، دفتر مخابرات،تلفن،صندوق پست،حمام،داروخانه،خانه بهداشت،مركز بهداشتي و درماني و مسجد وجود دارد. محصولات مهم آن برنج،محصولات جاليزي و توتون است.  اين روستا مركز دهستان تولم است.

*ماتك  با 242خانوار و 888 نفر جمعيت( 429مرد، 459زن)،  600 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 6كيلومتر و راه اصلي آن آسفالت  است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي.كودكستان،دبستان ، مدرسه راهنمايي ،دبيرستان و هنرستان كارو دانش دارد. در اين روستا آب لوله كشي، برق،گاز، دفتر مخابرات،تلفن،خانه بهداشت و يك مسجد وجود دارد. محصولات مهم آن برنج،محصولات جاليزي و توتون است.  بقعه سيد جليل موسوي در اين روستا واقع شده است.

*مردخه بزرگ  با 105خانوار و 389  نفر جمعيت( 183مرد، 206زن)،  254 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش يك كيلومتر و راه اصلي آن آسفالت  است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي.دبستان دارد. در اين روستا آب لوله كشي، برق،گاز، دفتر مخابرات،تلفن،صندوق پست،حمام،خانه بهداشت و 2 مسجد وجود دارد. محصولات مهم آن برنج و توتون است. 

*مردخه كوچك با 44خانوار و 197  نفر جمعيت(95 مرد، 102زن)،  138  نفر باسواد دارد.

*مرسارود با 23خانوار و 72 نفر جمعيت( 32مرد، 295زن)،  40 نفر باسواد دارد. فاصله تا مركز بخش 5/3كيلومتر و راه اصلي آن شني است. دين اهالي اسلام، شيعه و زبان آنها فارسي با گويش گيلكي.دراين روستا آب لوله كشي، برق، دفتر مخابرات،تلفن و يك مسجد وجود دارد. محصول مهم آن برنج است.

لازم به ذکر است علاوه بر اين روستاها، محلات و آبادي هاي مذكور مناطقي همچون رونكيان، دشته، چوبكيان، ليموده، كونوس كله، بالا محله، پايين محله، زيده سرا ، پيرده، علي آقا سل و... نيز در اين شهرستان وجود داشته اند كه هم اينك يا به حوزه شهري پيوسته اند يا در گذر زمان نام آنها محو و در مناطق ديگر ادغام گرديده اند.